Alcohol in je huidverzorging: is dat goed of slecht?

maandag 22 augustus 2022 Sylvia Platjouw

Het kan gebeuren dat je huid droog en trekkerig aanvoelt nadat je je huid hebt gereinigd, een toner hebt aangebracht of een anti-shine primer hebt gebruikt. Dat is natuurlijk niet het effect dat je wilt, het doel van huidverzorging is tenslotte dat je huid er beter van wordt. 

Proost?

De boosdoener bij een droge, vochtarme of gevoelige huid kan alcohol zijn. En dan niet zomaar alcohol, maar vluchtige alcoholvarianten die de huidbarrière kunnen beschadigen. Ze worden toegevoegd aan producten omdat ze de huid een verfrissend, verstrakkend en verkoelend effect kunnen geven.

Goed én slecht

Kijk eens op de verpakking van een huidverzorgings- of haarverzorgingsproduct en je komt vast het woord 'alcohol' tegen. Je hebt misschien ook wel eens gehoord dat je alcohol in cosmetica beter kunt vermijden, maar het blijkt dat niet alle alcohol gelijk is als het gaat om huidverzorging. Hoewel de eenvoudige 'harde' alcohol (zoals gedenatureerde alcohol, op de verpakking te vinden als alcohol denat., wat betekent dat de alcohol ondrinkbaar is gemaakt) inderdaad het beste kan worden vermeden, hebben sommige vormen van alcohol - met name de op vet gebaseerde alcohol - juist een gunstig effect op de huid.

Voorbeelden van 'goede' alcohol

Hoe kun je de goede alcohol van de slechte onderscheiden? Belangrijk is om aandachtig de ingrediëntenlijst op de verpakking te lezen. Je ziet dan ook meteen of het een van de eerste vijf (=heel veel in het product) of een van de laatste (=weinig in het product) ingrediënten is. Vetalcohol is afgeleid van kokosvet, soja-, groente- of palmolie en wordt gebruikt om een formulering te verdikken. Het heeft een licht voedend effect op de huid. Je komt het voornamelijk tegen onder namen als cetylalcohol (productverdikkingsmiddel), stearylalcohol (een verzachtend middel om vocht in de huid vast te houden) en cetearylalcohol (een emulgator). Sommige huidexperts stellen dat vitamine A (retinol) en vitamine E (tocopherol) eigenlijk ook vormen van alcohol zijn. Van cetearyl- en stearylalcohol is ook bekend dat ze je huid helpen om vitamine C en retinol te absorberen.

Wat zijn de voordelen van alcohol voor de huid?

Heb je een puistje, dan hoef je alcohol niet per se te vermijden. In zogenaamde spot treatments zit vaak alcohol met het doel om het puistje en de infectie uit te drogen en te ontvetten. Wil je snel van zo'n puistje af, dan is dat geen slechte zaak natuurlijk. Maar heb je last van flinke acne, dan is alcohol geen goed idee omdat het je huid uitdroogt, te sterk ontvet en de acne daardoor zelfs zal verergeren. Dit zijn enkele producten die je lokaal (!) op een puistje aanbrengt:

Voorbeelden van 'slechte' alcohol

Huidexperts zien alcohol met verdampende oplosmiddelen zoals SD-alcohol 40, gedenatureerde alcohol, ethanol (verhoogt de absorptie van ingrediënten) en isopropylalcohol als een te vermijden ingrediënt omdat het een uitdrogend en ontvettend effect heeft op de huid. Dus waarom voegen merken het eigenlijk toe aan hun producten? Dat komt omdat alcohol een strak, verkoelend en fris gevoel geeft. Ook voelen crèmes met alcohol bijna gewichtloos en prettig aan op de huid. Ingrediënten die niet in water oplosbaar zijn, zijn dat vaak wel in alcohol. Op de lange termijn echter, vergroten ze de poriën en stimuleren ze de talgklieren met meer puistjes als resultaat. Ook irriteren ze de gevoelige huid, met als gevolg roodheid, pijn en jeuk. Hoe hoger deze vormen van alcohol op de ingrediëntenlijst staat, hoe hoger de concentratie en hoe sterker het op de huid zal zijn. Neemt het zekere voor het onzekere met huidverzorgingsproducten die alcoholvrij zijn, zoals deze:

Hoe zit het met benzylalcohol?

Benzylalcohol zit een beetje tussen goede en slechte alcohol in. Het staat als allergeen op de lijst van de Europese Unie: het behoort tot de 26 geuren die op de ingrediëntenlijst van een product moeten staan als ze in een bepaalde hoeveelheid aanwezig zijn (Europese wetgeving) omdat ze irriterend kunnen zijn. Benzylalcohol komt van nature voor in essentiële oliën van jasmijn, ylang-ylang en lavendel; het is een goedgekeurd conserveermiddel volgens de COSMOS Organic Certification-criteria. Het wordt veel gebruikt om biologische huidverzorgingsproducten te beschermen tegen bacteriën. Bij gebruik in een lage concentratie wordt het als veilig voor de huid beschouwd. Heb je een gevoelige huid? Test dan of je huid er tegen kan - breng een kleine hoeveelheid aan in je elleboog of achter je oor.

De beschermende uitzondering: alcohol voor schone handen

De uitzondering op het gebruik van 'harde' alcohol op je huid is in het geval van handdesinfecterende middelen. Dergelijke producten vereisen ten minste 60% alcohol (ethanol) om ziekteverwekkende virussen en ziektekiemen effectief onschadelijk te kunnen maken. Water en handzeep heeft de voorkeur maar dat is niet altijd in de buurt. Dan is een desinfecterend middel op basis van alcohol in je handtas het beste alternatief: 


Beeld: Getty

Lees ook