Eerst een aantal cijfers
Het is schrikken, maar de cijfers liegen er niet om: in Nederland kregen 23.305 mensen in 2022 de diagnose huidkanker. Het is dan ook de meest voorkomende kanker. In Engeland schat men dat ongeveer 86% van alle huidkankers verband houdt met overmatige blootstelling aan zonlicht. Dat geldt ook voor de zonnebank, die is net zo schadelijk als de zon. In Australië bijvoorbeeld, zijn zonnebanken al sinds 2015 verboden. Een studie gepubliceerd in het medische tijdschrift Cancers stelde dat het gebruik van de zonnebank vóór je twintigste de kans op het ontwikkelen van melanoom (de meest dodelijke vorm van huidkanker) met 47% kan vergroten. Stichting Melanoom heeft een app, de Huidmonitor App, waarmee je je huid regelmatig kunt controleren. Je kunt je (moeder)vlekken bijvoorbeeld direct vergelijken met foto's van onschuldige en verdachte (moeder)vlekken in de database. De app is vrij van reclame en gratis te downloaden (Apple Store en Google Play).
Mythe 1: Als je niet verbrandt, is er niets aan de hand
De zon staat hoog aan de hemel en je ligt lekker in de volle zon te luieren op het strand. Het prikt misschien wel een beetje, maar je huid is niet rood, dus je besluit nog een uurtje te blijven liggen. Het idee is immers dat zolang je niet verbrandt, er niks aan de hand is. Helaas, de waarheid is dat zelfs wanneer je niet verbrandt er schade aan de huid zal ontstaan. Na blootstelling aan uv-A (de straling die verantwoordelijk is voor vroegtijdige veroudering) vindt er oxidatie van het pigment melanine plaats dat in de huid aanwezig is. Na blootstelling aan uv-B (verantwoordelijk voor het verbranden) gaat de productie van melanine omhoog. De gecombineerde uv-straling beschadigt de huidcellen en het collageen, wat bijdraagt aan huidveroudering en het risico op huidkanker verhoogt. Vermijd daarom de zon tussen 11u en 16u. Ga uitgebreid lunchen of doe bijvoorbeeld een siësta; de locals in Mediterrane landen blijven tijdens deze uren ook liever binnen. En smeer je altijd goed in met een zonnecrème met minimaal factor 30 of 50:
Mythe 2: Zelfbruiner is niet veilig voor de huid
De twee belangrijkste ingrediënten in zelfbruiner, de suikermoleculen erythrulose en dihydroxyaceton (DHA), zijn uitgebreid getest en veilig wanneer ze op de huid worden aangebracht. Wanneer je ze aanbrengt, vindt er een kleurreactie plaats op de buitenste huidlaag die een paar dagen aanhoudt en daarna vervaagt. Wil je graag een bruine huid op een veilige manier? Kies dan voor een zelfbruiner in plaats van uitgebreid te zonnebaden. Het is wel belangrijk om te weten dat een zelfbruiner je niet beschermt tegen uv-straling. Dus zelfs als je bruin fake is, is bescherming tegen de zon een must. Dit is een aantal van onze favoriete selftans:
Mythe 3: Bruin worden is noodzakelijk om vitamine D binnen te krijgen
Voldoende vitamine D binnenkrijgen is belangrijk voor de gezondheid van je botten en het functioneren van je immuunsysteem. Vitamine D wordt in de huid geproduceerd na blootstelling aan de zon, maar de zon is niet de enige bron. Zo zit het in vette vis (bijvoorbeeld zalm en makreel), eidooiers, rood vlees en lever. Je kunt voldoende binnenkrijgen door middel van je voeding of het innemen van een supplement. Het innemen van een vitamine D-supplement wordt ook geadviseerd in de herfst en winter wanneer er minder zon is. Eet je geen dierlijke ingrediënten? Er zijn ook vitamine D-supplementen speciaal voor veganisten. Overigens maak je ook wanneer je een zonnebrandcrème draagt vitamine D aan. Dit is alleen wat minder dan wanneer je onbeschermd in de zon bent. Blijf dus goed smeren, bijvoorbeeld met deze zonnebrandcrèmes:
Mythe 4: Je hoeft een SPF-crème maar één keer aan te brengen
Helaas, de wetenschap is nog niet zover dat je met één laagje de hele dag beschermd bent. Een zonnebrandcrème moet nog steeds minstens om de twee uur opnieuw worden aangebracht als je in de zon - en schaduw - bent. Transpireer je veel of ben je veel in het water, dan zelfs nog vaker. Dit komt doordat zonnebrandcrème wordt weggespoeld, afgewreven wordt door je handdoek en afgestoten wordt door het zweten. Breng het vooral ook niet te zuinig aan: je hebt per keer gemiddeld zes volle theelepels of 30 ml nodig voor je lichaam en gezicht. Tip: smeer je een half uur voor je de zon ingaat in, terwijl je naakt bent. Waarom naakt? Zo weet je zeker dat je geen plekjes vergeet, zoals de randjes huid rond je bikini. Bijvoorbeeld met deze SPF-crèmes voor gezicht en lichaam:
Beeld: Getty